25 Απριλίου 2024
Ανατολική Αιγιαλεία: 14° C
Τοπικισμός: ένας -ισμός … συλλογισμός!
06 Μαρτίου 2012

« Πρότερον αναγκαίον είναι το όλον του μέρους . Αναιρουμένου , γαρ , του όλου ουκ έσται πους , ουδέ χειρ . » Είναι ανάγκη να προηγείται σε σημασία το σύνολο από το μέρος . Γιατί αν χαθεί το σύνολο δεν θα υπάρχει πόδι , ούτε χέρι . Αριστοτέλης
Σκέψου οικουμενικά , δράσε τοπικά . Νεανικό σύνθημα

Τόπος σημαίνει το μη άτοπο , το μη παράλογο και η διπλή αυτή άρνηση επιβεβαιώνει τη λογική κατάφαση που κρύβει για κάθε άνθρωπο η έννοια του τόπου του . Τόπος για το νου και την ψυχή μου είναι το σώμα μου , που τα φιλοξενεί και τα προστατεύει . Τόπος για το σώμα μου είναι το στρώμα της γης και το σεντόνι τ’ ουρανού , που το ξεκουράζουν και του κοιμίζουν βάσανα , ονείρατα και πόθους . Τόπος για τις ιδέες μου είναι ο ιστός της απορίας και του αδιεξόδου , είναι ο μικρός θεός της σκέψης , ο έρως συλλογισμός , που τις φωτίζει .
Όποιος ελεύθερα συλλογάται , συλλογάται καλά , είχε πει κάποιος που αγαπούσε τον τόπο του και θυσιάστηκε για τη λευτεριά του , ο Ρήγας Φεραίος . Ο συλλογισμός που μετατρέπει σε -ισμό τον τόπο και τον κάνει τοπικισμό είναι και καλός στις προθέσεις του και φύσει ελεύθερος στις διαθέσεις του , ενόσω κύρια και βασική πνοή του παραμένει η αγάπη . Κάθε τόπος τρέφεται απ’ την αγάπη που του δείχνουν οι εντόπιοι κι η αγάπη όμως έχει κι αυτή τα δικά της τοπικά όρια , που αν ασυλλόγιστα τα υπερβεί αρχίζει να μετασχηματίζεται σταδιακά σε τυφλό πάθος , αλλοιώνεται γρήγορα και επικίνδυνα σε πίστη –δόγμα – προσήλωση – φανατισμό – μισαλλοδοξία – έχθρα – πόλεμο – όλεθρο . Ο τόπος Ελλάδα δίδαξε σ’ ολόκληρο τον κόσμο το σημαντικότατο των συλλογισμών : τη διαλεκτική σύνθεση των επιμέρους αντιθέσεων που συγκροτούν μια ολότητα . 3000 χρόνια μετά κι ενώ διανύουμε την πρώτη δεκαετία της 3ης μ. Χ. χιλιετηρίδας , δυστυχώς αδυνατούμε να εφαρμόσουμε τη σύνθεση αυτή όχι μόνον στα τοπικά πλαίσια του συνόλου έθνος ή πατρίδα , αλλά ακόμη και στα μερικά τοπικά πλαίσια του συνόλου δημοτικό διαμέρισμα ή πολυκατοικία της γειτονιάς μας .
Τόπο στα νιάτα ! Αυτός είναι ο τόπος της συνολικότητας , η νεότητα. Η νιότη που σκέφτεται οικουμενικά , αλλά δρα τοπικά , κι ας μη τη χωράει ο τόπος της . Ο νέος ( στο σώμα , στο νου , στην ψυχή , στις ιδέες ) άνθρωπος – πολίτης είναι εν δυνάμει άξιος του σπουδαιότερου πολιτικού τίτλου που μπορεί να του αποδοθεί : ότι είναι άνθρωπος του καιρού του και του τόπου του , όπως είχαν πει άλλοτε για τον ποιητή Παλαμά . Ο νέος άνθρωπος του σήμερα ( επειδή δεν είναι ακόμη κατακερματισμένος απ’ τους καιρούς της σύγχυσης και της αλλοτρίωσης ) θεμελιώνει το κοινωνικό δέντρο του καιρού του , του παρόντος και του μέλλοντος , και εμπεδώνει το πολιτικό δάσος του τόπου του , των πατρογονικών λίθων και των ουτοπικών οραμάτων . Το ψηφιδωτό της καθημερινής του δράσης δεν θυσιάζει ούτε το δέντρο χάριν του δάσους ούτε το δάσος χάριν του δέντρου .
Διαλεκτική σύνθεση των επιμέρους ψηφίδων ! Αυτός είναι ο διαχρονικός σκοπός που καλούνται να πραγματώσουν τα Τοπικά Συμβούλια Νέων όλης της χώρας – πατρίδας και ιδιαίτερα του δικού μας Τόπου . Αν τα αφήσουν ( πράγμα δύσκολο σε καιρούς πονηρής πολιτικής εκμετάλλευσης ) να λειτουργήσουν ακηδεμόνευτα και ανεξάρτητα , ίσως υπάρξει ελπίδα για μια άλλη , νεανική αντίληψη Ζωής . Ο νέος πολίτης αγαπά τον τόπο του και τον οραματίζεται ολοένα και καλύτερο . Δεν τον δίχασαν - ακόμη - τριβές και έριδες του χθες . Δεν τον γκρεμοτσάκισαν - ακόμη - διχόνοιες και μικροσυμφέροντα . Δεν τον αφορά - ακόμη - το χάι – κου του Σεφέρη : « Πού να μαζεύεις / τα χίλια κομματάκια / του κάθε ανθρώπου . » Γι αυτό , ξέρει να συνθέτει όλα τα υποσύνολα αγάπης για τον Τόπο του .
Δεν χωρούν στο ανοιχτό μυαλό του διλήμματα στενοκέφαλα του τύπου : ποιος είναι εγγύτερος τόπος μας ; Το χωριό μου ή η χώρα μου ; Ο δήμος μου ή το δημοτικό μου διαμέρισμα ; Ο οίκος μου ή ο οικισμός μου ; Την απάντηση τη δίνει η Δράση : να κάνω το χωριό μου το καλύτερο στην πανέμορφη χώρα μου , να κάνω το δημοτικό μου διαμέρισμα το καλύτερο στον πανέμορφο δήμο μου , να κάνω τον οίκο μου τον καλύτερο στον πανέμορφο οικισμό του Τόπου μου !
Ο επίλογος μένει ανοικτός . Θυμάμαι την τελευταία στροφή από το ποίημά μου Ψυχή μου Ελλάδα : Θεόγυμνος ναός η ζωή σου , Ελλάδα , όραμα του νου , δράμα Σιληνού απόκοσμου . Τάφος θολωτός η ψυχή μου , Ελλάδα, όλη σε χωρά , μα δεν με χωρά ο τόπος μου . _

Πάνος Κουμπούρας

Χελμός © 2024
Σχεδιασμός, Ανάπτυξη & Φιλοξενία